استعفایی دیگر در اوکراین، کشور بحران ها

اوکراین را می توان کشور بحران‌ها خواند، زیرا پس از دوران جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این کشور همواره درگیر بحران‌های داخلی متعددی بوده که گاه به بحران‌های فراگیرتری از جمله بحران کریمه که منجر به جدایی آن از اوکراین شد کشیده شده است. اما آنچه بیش از همه باعث شنیده شدن نام اوکراین در رسانه های داخلی ما شده، ماجرای سقوط هواپیمای وابسته به خطوط هوایی در آسمان کشورمان می‌باشد. اما آنچه در این بین تعجب همگان را برانگیخته است، اعلام استعفای ناگهانی نخست وزیر این کشور است! حال این سوال در افکار عمومی کشورمان مطرح شده که چه ارتباطی بین سقوط هواپیمای مسافربری و اعلام استعفای رئیس دولت اوکراین وجود دارد! اصلا آیا این دو واقعه به هم مربوط هستند؟
 
پیش از پرداختن به چرایی استعفای غیر منتظره نخست وزیر اوکراین بد نیست اندکی بیشتر در مورد تحولات سیاسی این کشور بدانیم.

نیاز مردم اوکراین به تغییر
پیروزی «ولادیمیر زلینسکی» در انتخابات ریاست جمهوری آوریل سال گذشته میلادی، نشان از اوج نابسامانی این کشور و خستگی مردم بحران زده اوکراین از شرایط سیاسی حاکم بر کشورشان دارد. زیرا انتخاب زلنسکی به عنوان رئیس جمهور آن هم در شرایطی که وی فاقد تجربه سیاسی است. نشان از تمایل مردم اوکراین به تغییر وضعیت موجود و اعلام نه بزرگ آنها به احزاب و سیاست‌مداران سنتی این کشور دارد و جز این نمی‌توان ترجمه و تفسیری برای این رفتار داشت.
به عبارت بهتر وضعیت بد اقتصادی اوکراین و بحران‌های متعدد این کشور که اغلب آنها میراث دوران جنگ سرد و سلطه شوری است در کنار گسترش فساد و ناکارآمدی های نهادی موجب شد تا افکار عمومی این کشور به این نتیجه برسند که با ساختار و شخصیت‌های فعلی حاکم بر کشور نمی‌توان امیدی به بهبود اوضاع داشت. لذا با رأی خود به زلنسکی رسما علیه نظام حاکم و شخص «پترو پروشنکو» که در رأس حکومت قرار داشت قیام کردند و در انتخابات آوریل گذشته بیش از ۷۳ درصد رأی خود را به نفع به ولادیمیر زلنسکی به صندوق ریختند در حالی که به خوبی اطلاع داشتند که وی فاقد هرگونه تجربه سیاسی و دولت داری است!
رئیس جمهور اوکراین  یک سلبریتی(celebrity) است که در یک سریال تلویزیونی نقش رئیس جمهوری را بازی کرده بود. علاوه بر این ، در پیشینه بازیگری این کُمدین، بازی درنقش «گیج و کودن» در یک سریال تلویزیونی  اوکراین را نیز دیده می شود.
 
البته ولادیمیر زلینسکی در شعارهای انتخاباتی خود هم توانست توده‌های ناراضی و خشمگین مردم را علیه وضعیت موجود متحد کرده و آنها را به نفع خود بسیج نماید، به طوری که امروز اغلب هواداران او معتقدند که وی تنها گزینه ممکن برای اصلاح اوضاع اوکراین است.
 
زلینسکی در شعارهای انتخاباتی خود بر مبارزه با فساد، انجام اصلاحات سیاسی و اقتصادی و همچنین حل و فصل اختلافات خارجی از طریق مذاکره متمرکز شد و بدین وسیله توانست بر مسند ریاست جمهوری اوکراین تکیه زند آن‌ هم در حالی که هیچ برنامه مشخصی برای اجرای وعده‌های خود ارائه نداده بود!
 
البته این فقدان تجربه سیاسی و حکومتی زلنسکی موجب شده تا وی دشمنان آشکار و پنهان زیادی در ساختار حکومت اوکراین داشته باشد و طبیعتا این مخالفان از هر فرصتی برای تضعیف وی بهره می‌برند که نمونه آن را می‌توان در ماجرای استعفای نخست وزیر اوکراین مشاهده کرد.
 
به عبارت بهتر منتقدان و دشمنان زلینسکی بر این باورند که وی آینده اوکراین را با  ابهامات زیادی روبرو کرده و این ابهامات می‌تواند موجب سوء استفاده جدایی طلبان مورد حمایت روسیه از اوضاع فعلی و تجزیه بخش‌های دیگری از این کشور شود.
 
توهین به رئیس جمهور؛ راز استعفاء!
اعلام خبر استعفای «اولسکی هونچاروک» نخست‌وزیر اوکراین مهمترین بمب خبری اوکراین پس از ماجرای سقوط تأسف‌بار هواپیمای مسافربری این کشور در آسمان تهران است، که هم اکنون افکار عمومی این کشور را به خود مشغول کرده است.
 
امروز این سوال در افکار عمومی اوکراین ایجاد شده، که چرا یکباره نخست وزیر این کشور خواهان کناره‌گیری از مسئولیت خود شده است!؟ دلیلی را روزنامه کی‌یف پست اعلام کرده که مشخص شد، آقای نخست وزیر به دلیل افشاء محتوای تماس تلفنی خود که در آن نسبت به رئیس جمهور بدگویی کرده بود از سمت خود استعفاء داده است.
 
وی در مکالمه تلفنی افشاء شده خود ولادیمیر زلینسکی را به دلیل فقدان سابقه اجرایی و مدیریتی دارای درک بدوی از اقتصاد و همچنین احمق توصیف کرده بود!
 
این رسوایی را می‌توان دومین رسوایی بزرگ مقامات اوکراینی در ماه‌های اخیر دانست زیرا مدتی قبل نیز محتوای تماس تلفنی رئیس جمهور اوکراین با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا افشاء شده که در آن ترامپ خواهان همکاری دولت این کشور در ماجرای پرونده سازی علیه «جو بایدن» معاون اول سابق باراک اوباما بود و این ماجرا فعلا به شروع فرایند استیضاح ترامپ کشیده شده است و به زودی سنای امریکا بایستی در رابطه با استیضاح او تصمیم گیری کند که در این صورت احتمال برکناری وی از مقام ریاست جمهوری آمریکا وجود خواهد داشت هر چند که ترکیب فعلی سنا امکان تحقق این سناریو را تقریبا غیر ممکن کرده است. اما همین رأی به استیضاح در پارلمان برای اثبات عد مشایستگی ترامپ کافی است، که البته پروپاگدانای غربی به واسطه منافعی که در نظر دارد نمی‌گذارد این اتفاق در اذهان منفی جلو پیدا کند.
 

امریکا بیخ گوش روسیه

بد نیست بدانید که کاخ سفید از زمان آغاز بحران داخلی اوکراین به دلیل نگرانی از گسترش نفوذ سیاسی «کرملین» در این کشور از دولت اوکراین حمایت کرده که این حمایت‌ها خود موجب افزایش حساسیت روسیه نسبت به تحولات همسایه غربی‌اش شده زیرا در طول دولت فعلی و سابق آمریکا، روسیه به دلیل مداخله نظامی خود در شرق اوکراین و همچنین اشغال و الحاق شبه جزیره کریمه به خود تحت تحریم اقتصادی شدیدی قرار گرفته و امروز اقتصاد روسیه از این تحریم‌ها به شدت رنج می‌کشد.
 
زلنسکی پس از دریافت استعفای نخست وزیرش اعلام کرده بود که آن را بررسی خواهد کرد. اما در نهایت و ظاهرا با توجه به اوضاع داخلی اوکراین در جلسه‌ای با نخست وزیر، از هونچاروک خواست که در کابینه بماند و گفت که به او و کابینه‌اش فرصتی دیگری می‌دهد.(1) در نتیجه با توجه به آنچه بیان شد باید منتظر بود و دید که این کشمکش جدید چه تاثیری بر تحولات این کشور بحران زده خواهد داشت و آیا این بار نیز این استعفاء اوکراین را به میدان زورآزمایی خیابانی غرب‌گرایان و شرق‌گرایان بدل خواهد شد یا خیر؟!
 
[1] یورونیوز